Alles over wiegendood

Als een baby gezond wordt geboren en in het eerste (en soms tweede) levensjaar - zonder aanwijsbare reden - overlijdt, spreken we van 'wiegendood'. Wat is wiegendood precies en hoe kun je het voorkomen?

Wat is wiegendood?

Wiegendood is de onverwachte dood van een baby, vaak tijdens de slaap of rusten. Meestal gebeurt dit tijdens de eerste zes maanden van het leven, maar het kan ook voorkomen bij oudere baby's tot twee jaar. De medische benaming voor wiegendood is Sudden Infant Death Syndrome (SIDS).

Het is een diagnose die gesteld wordt wanneer er geen andere oorzaak van overlijden kan worden gevonden, zelfs niet na een uitgebreid onderzoek. De exacte oorzaak van wiegendood is onbekend, maar er zijn wel een aantal risicofactoren bekend.

Dalende cijfers wiegendood

Gelukkig laten de wiegendood cijfers in Nederland een flinke daling zien; zo waren er in 1984 in minder dan een jaar al 212 gevallen bekend. Vooral sinds 1987 is het aantal flink afgenomen door het advies baby's niet meer op hun buik te laten slapen. Tussen 2006 en 2012 waren er jaarlijks nog 11 tot 19 sterfgevallen die als oorzaak wiegendood kregen. In 2013 waren er nog maar tien wiegendood gevallen in Nederland. 

Dit waren allemaal sterfgevallen in het eerste levensjaar; het tweede levensjaar wordt niet bijgehouden door het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS). Men vermoedt dat er ongeveer 1 tot 5 kinderen per jaar in het tweede levensjaar aan wiegendood overlijden.

Voorlichting en voorkomen wiegendood

De daling heeft uiteraard te maken met het vele onderzoek dat in de loop der jaren uitgevoerd is. Hierdoor worden er risico's bekend en kunnen (toekomstige) ouders hierover voorgelicht. Deze onderzoeken blijven doorgaan. Dit gebeurt onder andere door de Stichting Wiegendood en door diverse ziekenhuizen.

Voorkomen wiegendood

Helemaal voorkomen zal waarschijnlijk helaas nooit lukken, maar om het risico zo klein mogelijk te maken kun je het beste deze tips opvolgen.

• Laat je baby de eerste tijd niet op de buik slapen. Als hij/zij zich kan omrollen en er is een voorkeur voor de buikligging kan dat weinig kwaad meer.
• Zorg dat de temperatuur in de kamer waar de baby slaapt niet te warm is. 16 tot 18 graden Celsius is een goede temperatuur.
• Ventileer de ruimte waarin het kind zich bevindt goed. Zet na elk slaapje even het raam open of een laat ventilatierooster openstaan. Zorg dat je kindje altijd vrij kan ademen. Let dus goed op met knuffels en dergelijke die in het bedje kunnen omvallen en daardoor op het gezicht van je baby terecht kunnen komen. Ook het gebruik van zogenaamde stootranden wordt streng afgeraden.
• Maak het bedje kort op, zodat je kindje niet met het gezicht onder de deken terecht kan komen. Gebruik de eerste 2 jaar geen dekbed. Gebruik liever een dekentje met daaronder een lakentje.
• Borstvoeding geniet de voorkeur boven kunstmatige voeding. Probeer dit zo lang mogelijk vol te houden en bouw het rustig af.
• Tijdens de zwangerschap niet roken en zo min mogelijk proberen mee te roken.
• Niet roken in ruimtes waar je kindje komt/slaapt.
• Geen drugs gebruiken. Met name het gebruik van heroïne, cocaïne en methadon brengt een groot risico met zich mee.
• Medicijnen die een slaapverwekkende werking hebben kunnen tijdens de zwangerschap beter niet gebruikt worden.

Overige risicofactoren wiegendood

Er zijn ook risicofactoren waar je geen invloed op kunt uitoefenen. Dit zijn onder andere:

• Het te vroeg geboren worden van de baby.
• Bij meerlingen is de kans groter dat één van de baby's overlijdt aan wiegendood.
• Als de baby van het mannelijk geslacht is.
• Het risico op wiegendood is groter bij hele jeugdige moeders oftewel tienermoeders.

Kijktip: in de video hieronder geeft de Consumentenbond advies over de belangrijkste punten om je baby veilig in zijn bedje te laten slapen.