1 jaar geleden
Een knip (episiotomie) tijdens de bevalling
In samenwerking met verloskundige Naomi Dettmer
Tijdens de bevalling kan de verloskundige of gynaecoloog adviseren om een knip (episiotomie) te zetten. Met een knip wordt de opening van de vagina vergroot, zodat de bevalling sneller verloopt. Als aanstaande moeder wil je hier waarschijnlijk goed over geïnformeerd zijn. Daarom vertellen we je in dit artikel alles wat je moet weten!
Dit artikel is geschreven in samenwerking met verloskundige Naomi Dettmer, onderdeel van de Mamaplaats Expert Poule.
Wat is een knip (episiotomie)?
Een knip wordt ook wel episiotomie genoemd. Dit is een medische ingreep waarbij de zorgverlener een snede maakt in het perineum, het gebied tussen de vagina en de anus, tijdens de bevalling. Een knip is meestal tussen de 2,5 cm en 7,5 cm groot.
Deze procedure wordt vaak uitgevoerd om de opening van de vagina te vergroten en het geboorteproces te vergemakkelijken.
Wanneer wordt een knip uitgevoerd?
Verloskundigen en gynaecologen gaan steeds minder snel over tot een episiotomie. Uit onderzoek blijkt namelijk dat de voordelen ervan (ernstig uitscheuren, totaalruptuur)niet altijd voldoende onderbouwd zijn. Enkele situaties waarbij een knip gezet kan worden, zijn:
- Foetale nood: wanneer de baby vlak voor of tijdens de bevalling te weinig zuurstof dreigt te hebben. Met een knip kan de baby sneller geboren worden.
- Smalle vagina-opening: de vagina kan niet voldoende uitrekken.
- Instrumentele bevalling: soms wordt een knip gezet in combinatie met het gebruik van een vacuümpomp of tangverlossing om de geboorte te vergemakkelijken.
- Versnelling van de bevalling: in sommige gevallen kan een episiotomie worden aanbevolen om de bevalling te versnellen, vooral als de moeder vermoeid is en niet genoeg perskracht heeft.
De effectiviteit van een episiotomie in deze situaties is echter nog niet volledig bewezen. Het is een procedure die zorgvuldig wordt overwogen en alleen wordt toegepast wanneer dat medisch noodzakelijk is.
Risico's en complicaties van een knip
Hoewel een knip soms noodzakelijk kan zijn, zijn er ook risico's en mogelijke complicaties aan verbonden:
Pijn en ongemak: na een knip kan er sprake zijn van pijn en ongemak in het perineale gebied tijdens het herstelproces. Dit kan enkele weken duren. Het herstel van een knip duurt langer dan wanneer het weefsel spontaan scheurt.
Scheuren: er ontstaan vaker ernstige scheuren in de anus wanneer een vrouw een episiotomie heeft gehad, dan wanneer een vrouw niet is ingeknipt.
Infectie: zoals bij elke chirurgische ingreep, bestaat er een risico op infectie. Het is belangrijk om goede hygiëne te handhaven en eventuele tekenen van infectie, zoals roodheid, zwelling of pus, aan je zorgverlener te melden.
Bloeding: hoewel kleine bloedingen normaal zijn na een bevalling, kan je last krijgen van bloedverlies als je bent ingeknipt. Meld ernstige bloedingen altijd aan medisch personeel.
Littekenvorming: een episiotomie laat meestal een litteken achter in het perineale gebied. Dit litteken kan enige tijd nodig hebben om te genezen en kan ongemak veroorzaken tijdens de genezingsfase.
Het is belangrijk om deze risico's en complicaties te bespreken met je zorgverlener en eventuele vragen of zorgen die je hebt aan hen voor te leggen.
Hechting nadat je bent ingeknipt
Nadat je bent ingeknipt, heb je hechtingen nodig om de snee in het perineum te sluiten. Dit gebeurt onder plaatselijke verdoving. Meestal worden oplosbare hechtingen gebruikt, die na verloop van tijd (binnen 10 dagen) vanzelf oplossen. Controleer de wond om de paar dagen met een spiegeltje om te kijken of de hechtingen weg zijn.
Wanneer de hechtingen gaan trekken rond dag 8, is de wond genezen en kunnen de hechtingen verwijderd worden. Dit wordt standaard besproken tijdens het afsluiten van de kraamweek.
In sommige gevallen raken de hechtingen ingebed in het weefsel van de wond. Deze vallen er dan niet vanzelf uit. Als dit het geval is, moet een arts de hechtingen voor of op de tiende dag na de bevalling verwijderen.
Tips voor de verzorging van de wond
Zolang je in het ziekenhuis ligt, controleert een arts de wond één keer per dag. Als je thuis bent, doen de kraamverzorgster en verloskundige dit gedurende de eerste week. Natuurlijk kun je het proces ook zelf in de gaten houden met een spiegeltje. Om de wond goed en snel te laten genezen, is het belangrijk dat je deze goed verzorgt:
- Spoel twee keer per dag met warm water om het perineum schoon te houden en eventuele bloedstolsels voorzichtig weg te spoelen. Spoel ook altijd na een toiletbezoek.
- Na het wassen is het belangrijk om het gebied voorzichtig te deppen, in plaats van te wrijven om irritatie te voorkomen.
- Verwissel het kraamverband na ieder toiletbezoek. Wanneer het nodig is, kan je dat vaker doen. Het wordt aangeraden om strakke kleding en tampons te vermijden totdat de wond volledig is genezen.
- Laat de wond zoveel mogelijk luchten, dan kan de wond sneller genezen.
Plassen nadat je bent ingeknipt
Na de bevalling moet je binnen zes uur plassen. Veel vrouwen die zijn ingeknipt hebben hier moeite mee. De zwelling, gevoeligheid en hechtingen brengen ongemakken met zich mee. Toch is het belangrijk om regelmatig te plassen, om infecties te voorkomen en het genezingsproces te bevorderen. Een aantal tips kunnen helpen bij het vergemakkelijken van het plassen:
- Het nemen van een warm zitbad voor het plassen kan helpen ontspannen en eventuele ongemak verminderen. Ook plassen onder de douche man de pijn verzachten.
- Het kan helpen om tijdens het plassen warm water over het perineum te laten stromen, bijvoorbeeld met behulp van een bidet of een flesje met warm water.
- Het is belangrijk om rustig te plassen en niet te persen om extra druk op het perineum te voorkomen. Neem de tijd!
Pijn bij het plassen gaat doorgaans na 3 dagen weg. Als je problemen blijft ervaren bij het plassen, is het verstandig om dit te bespreken met je zorgverlener.
Ontlasting nadat je bent ingeknipt
Veel vrouwen zijn na een episiotomie bang dat de hechtingen loslaten wanneer ze naar het toilet gaan. Dit is echter niet mogelijk. Ook zijn veel vrouwen bang voor de pijn. Om de stoelgang te vergemakkelijken, kunnen een aantal dingen helpen:
- Drink voldoende water
- Eet vezelrijk voedsel, zoals fruit, groenten en volle granen.
- Het nemen van een warm zitbad voordat je naar het toilet gaat, kan helpen om te ontspannen.
- Indien nodig kan je zorgverlener ook aanbevelen om een mild laxeermiddel te gebruiken.
Als je problemen blijft ervaren met de ontlasting, is het raadzaam om dit te bespreken met je zorgverlener.
Seks nadat je bent ingeknipt
De eerste keer seks na een knip is waarschijnlijk erg gevoelig en misschien zelfs pijnlijk. Dit komt door het litteken. Zodra het littekenweefsel soepeler wordt, heb je hier minder last van. Naomi: "Ik raad altijd aan om het litteken zelf te masseren met perineumolie of vitamine E olie. Dit kan nadat de wond gesloten is en de hechtingen zijn opgelost. Zo houd je het litteken soepeler en wordt het minder pijnlijk en stug".
Zolang je nog bloedt en de wond open of pijnlijk is, is het niet verstandig om seks te hebben. Het doet pijn en je kan een infectie oplopen. Ook kan het genezingsproces vertraagd worden.
Luister goed naar je lichaam en heb geen seks totdat je je er comfortabel bij voelt. Communicatie met je partner is ook belangrijk. Openlijk praten over je gevoelens, angsten en verwachtingen kan helpen om je op je gemak te voelen.
Kijktip: in de video hieronder van VerlosMoeder vertelt Djanifa hoe je een knip of ruptuur tijdens de bevalling kunt voorkomen.
Ben jij ingeknipt tijdens de bevalling?
Rineke
Interessant artikel!