Afscheid nemen. Heeft het zo moeten zijn?

De zwangerschapfelicitaties hingen er nog en de geboortefelicitaties kwamen al binnen. Veel te vroeg. En nog geen week later stroomden de rouwkaarten binnen. Zo veel kaarten, bloemen, tekeningen. 

In mijn vorige berichten hebben jullie kunnen lezen dat de afgelopen 2 jaren niet makkelijk zijn geweest. 2 Miskramen, een sepsis, het syndroom van Asherman, een vanishing twin, meerdere hematomen, een vroeggeboorte en helaas het overlijden van ons zoontje.

Dank aan iedereen die op het Mamaplaats Facebookaccount of hier op het blog zijn of haar medeleven heeft betuigd. Dat is hartverwarmend. 

Ik heb jullie beloofd nog wat te schrijven over de dagen na het overlijden van Neil en het regelen van de uitvaart. In dit bericht schrijf ik wat over de uitvaart. Voornamelijk eigenlijk de voorbereidingen daarvan. 

Wat te doen na zijn overlijden?

De dagen na het overlijden van Neil werden we geleefd. Eigenlijk al voor zijn overlijden. We wisten net dat Neil die avond zou komen te overlijden en toen kregen we al de vraag of we hem na zijn overlijden mee naar huis wilden nemen. Mee naar huis nemen? En wat doe je er dan mee? Hoe zorg je dat het lichaampje goed blijft? Wilden we dat wel? Wat we thuis qua verzorging met hem wilden doen was aan ons, daar kon de verpleging niet bij helpen. Het was 19u ‘s avonds dus als we hem na zijn overlijden, later die avond, mee naar huis wilden nemen moesten we dat met een uitvaartondernemer regelen. Alsof je hoofd daar op dat moment naar staat. Alsof je dan een uitvaartondernemer wilt bellen. En wie bel je dan? We zaten naast de couveuse afscheid te nemen en dit kwam er nog bij. Helaas kennen wij mensen die ook uit Haarlem komen en een jaar eerder een kindje vlak na de geboorte hebben moeten afgeven. We hebben hen gebeld met de vraag of we de contactgegevens van hun uitvaartondernemer mochten. Een super moeilijk gesprek want wij wisten net 1,5 uur dat ons zoontje zou komen te overlijden. Ik kwam dan ook bijna niet uit mijn woorden aan de telefoon en voor hen was het natuurlijk ook enorm confronterend. Het bracht hen ook gelijk een jaar terug in de tijd. Gelukkig waren ze anderzijds ook blij dat ze ons op de een of de andere manier konden bijstaan in dit verlies. Vervolgens belden we de uitvaartondernemer en hij vertelde ons dat er 3 opties was.

- We konden Neil in het mortuarium van het ziekenhuis achterlaten. Daar kon hij zo lang blijven als we wilden en zij zouden dan voor zijn lichaampje zorgen. 

- We kon hem mee naar huis nemen en thuis een babybadje vullen met ijswater en hem daarin bewaren.

- We konden hem ook mee naar huis nemen en dan koelelementen onder hem leggen en deze elke zoveel uren verversen.

Wat een keuzes. We hebben de keuze uitgesteld tot na zijn overlijden. En toen was het opeens geen moeilijke keuze meer. Zodra hij overleden was was hij er voor ons gevoel niet meer. Het was alleen nog zijn lichaampje maar hijzelf was weg. We hebben hem gewassen en aangekleed en om hem daarna in een ijsbadje te stoppen konden we niet over ons hart krijgen. Ook de verzorging van het lichaampje thuis met koelelementen zagen we niet zitten. Er zou al zoveel op ons afkomen, dit konden we niet ook nog bij hebben. Pas een paar dagen later werd ons uitgelegd hoezo ze soms een ijsbadje voorstellen. Een babylichaam blijft dan mooier van kleur en behoudt het bolle babygezicht wat een net geboren baby ook heeft vanwege het vruchtwater. Maar ook al hadden we dit geweten had dit onze keuze niet anders gemaakt. Wij hebben ervoor gekozen voor het mortuarium. Het was goed zo en in het mortuarium zouden ze goed voor zijn lichaampje zorgen.

De uitvaartondernemer

De dag na zijn overlijden kwam de uitvaartondernemer bij ons thuis. We bespraken de opties. Vanwege Corona moest alles klein blijven. 6 Mensen zouden in de zaal passen. Prima meer wilden we toch niet. Het gemis was te intiem, te persoonlijk om veel mensen uit te nodigen. We waren de afgelopen week de hele tijd alleen maar samen met hem geweest en zo moest het afscheid ook zijn. Als het aan ons had gelegen hadden we ook met z'n tweeen alleen de uitvaart gedaan. We wilden echt zelf afscheid van hem kunnen nemen zonder rekening te hoeven houden met alle andere aanwezigen. Maar we wilden ook onze allernaaste familie de kans geven afscheid te nemen van ons zoontje. Mijn vader, schoonmoeder en een tante wonen in het buitenland en konden vanwege Corona niet naar Nederland komen. Voor hen kon een Skype verbinding geregeld worden. Naast ons beide zouden 4 familieleden aanwezig zijn, dat paste exact en zo was het goed.

Mandje

Vervolgens konden we een mandje of kistjes uitzoeken. €250 per stuk. Niet dat we het geld niet kunnen missen maar wat een hoop geld voor iets wat de oven in gaat. Daar ben ik dan weer te nuchter voor. Daarbij hadden we de dag voordat ik in het ziekenhuis werd opgenomen een mooi mosesmandje gekocht via marktplaats (€7,50 😉). Dit mandje was voor hem bedoeld geweest. Natuurlijk met een heel ander doel maar het bleef zijn mandje. Was het toeval dat we deze een dag voor alle ellende gekocht hadden? Heeft het zo moeten zijn? Het werd nu zijn afscheidsmandje. Het mandje moest wel dicht zijn en dus zou ik er een kapje overheen naaien. 

In mijn vorige bericht heb ik jullie verteld dat ik veel voor de kleine aan het naaien was. De allereerste stof die ik kocht was een mintgroene double gauze, soort hydrofiele stof. Hiervan wilde ik een mooi pakje naaien. Het zat al helemaal in mijn hoofd. Maar steeds als ik iets naaide bleef dit stofje liggen. Ik spaarde het voor een later moment. Alsof het zo heeft moeten zijn. Ik besloot, van dit allereerste stofje wat ik voor hem had gekocht, de bekleding en de overkapping van het mandje te maken. Helemaal perfect, zijn mandje met zijn stofje. Mijn man zei nog ‘dat je de energie hebt om dit te kunnen maken’. Maar ik had zoveel voor Neil genaaid wat hij nooit zou kunnen dragen, het voelde alsof ik zo toch nog iets moois voor hem kon maken.

Kleertjes

Zo ook zijn kleertjes. In het ziekenhuis hadden ze hem een witte kimono aangedaan. Prima natuurlijk maar ik wilde persé mijn mannetje zelf nog iets leuks aantrekken. Dat moedergevoel gaat immers niet gelijk weg. Je wilt dat je kind er leuk uitziet. Een vriendin had al, toen Neil nog leefde, een neonatologie pakje opgestuurd. Het bestond uit een groen-grijs vestje met een mutsje. Dit zouden zijn kleertjes worden. Maar zonder broekje was het natuurlijk niet af. Ik had zoveel broekjes de afgelopen weken genaaid maar deze waren natuurlijk veel te groot. Op de gok heb ik het naaipatroon ongeveer gehalveerd. Ik heb het shirtje erbij gehouden en dat leek qua verhoudingen te kloppen. Mijn man zei nog ‘moet dat echt? Niet dat je straks helemaal van slag bent als het niet past.’ Maar ja het moest echt en die gok wilde ik nemen.

Muziek

Mensen die me kennen weten dat ik niks om muziek geef. Ik luister nooit muziek, zet de radio niet aan en heb in mijn hele leven maar 1 cd gehad die ik ooit kado heb gekregen. Ik heb een gratis Spotify account maar dat is alleen maar om met het kerstdiner wat kerstmuziek aan te zetten. Wat voor muziek kies je dan voor de uitvaart? Ik liet dit over aan mijn man. 

Maar daar zaten we dan, 2 dagen na zijn overlijden, te ontbijten aan de keukentafel. Ik keek naar alle bloemen die in de kamer stonden. Van collega’s, vrienden, familie gekregen. De bloemisten uit de buurt wisten ons huis inmiddels te vinden. Eerst bloemen voor de geboorte, daarna voor het overlijden. Zelfs de arme bloemist was in shock. Maar goed, ik keek dus naar die bloemen en in mijn hoofd hoorde ik de hele tijd de zin ‘omdat ik ‘s nachts niet slapen kan.’ Die zin bleef zich maar herhalen en ik dacht ‘wat is dit nou, ik slaap prima.’ Totdat ik dacht ‘hè, is dat niet een songtekst?’ Mijn zusje zegt overigens nog steeds ‘echt iets voor jou om niet gelijk te weten dat het een liedje is.’ Ik zocht het liedje op en het bleek ‘Zo stil’ van Bløf te zijn. Ik speelde het op YouTube af en gelijk waren we beide in tranen. Daar zaten we dan te janken aan de keukentafel. Toen het liedje klaar was herinnerde ik me dat dit liedje oorspronkelijk een Duits liedje is, ‘So Still’ van Jupiter Jones. Mijn man is duits. We hebben het toen ook nog in het Duits geluisterd en wisten gelijk dit is zijn liedje. Zo passend qua tekst en in het Nederland en Duits. Dit heeft zo moeten zijn. Ik die nooit naar muziek luister. Wie had dit liedje in mijn hoofd gezet? Op YouTube bestaat een versie waarbij de Nederlandse en Duitse versie afwisselend door elkaar gezongen worden. Deze versie hoorde op zijn uitvaart thuis.

De uitvaart

Maandag 11 mei, de dag van de uitvaart. We haalden Neil in Rotterdam op uit het mortuarium. De mensen die je lachend aankijken als je met een mandje door het ziekenhuis loopt, maar gelijk verstijven als ze zien dat er een kapje over zit. Het was overigens de eerste dag dat ik weer een beetje kon lopen na de keizersnede. Zo blij dat ik 12 dagen na zijn geboorte eindelijk weer wat verder kon lopen dan van de bank naar het toilet. Tegen iedereen die denkt dat een keizersnede een eitje is en te verkiezen valt boven een natuurlijke bevalling zou ik willen zeggen ‘Neeeeeeeee’ 😉. Maar goed, we haalden Neil dus op in het mortuarium en de medewerkers daar hebben hem aangekleed in zijn kleertjes. Het broekje paste perfect, jeah! Wat lag hij er vredig bij. Een lichte glimlach op zijn lippen. En wat stonden de kleertjes hem goed. Echt een klein baby’tje zo. Het deed me goed hem zo te zien en dat maakte de dag zoveel dragelijker.

De uitvaart in het crematorium was mooi. Wat zag het er prachtig uit. Ook te danken aan de uitvaartondernemer die via Stichting Felice (www.stichtingfelice.nl) een naamslinger had laten maken en een houten beertje met zijn naam erop. Verder hadden we zelf nog wat spulletjes van Neil meegenomen. Mijn nichtje is bloemist en heeft een paar prachtige boeketten gemaakt voor op en bij zijn mandje. Iedereen sprak mooi, we lieten wat foto’s zien en namen afscheid. De Skype verbinding met de familie in het buitenland verliep perfect. Het was een prachtige bijeenkomst en het was goed zo. Na de uitvaart hebben we met de aanwezigen buiten nog een biertje gedronken in het zonnetje. Nouja, ik niet want mijn lichamelijke herstel is belangrijker.

Tastbaar

Ook hebben we nog een paar foto’s gemaakt van de mooi aangeklede ruimte. Deze hebben we met familie en vrienden gedeeld. Het was zo raar om in coronatijden te bevallen. We hebben ons er eigenlijk op dat moment niet zo mee bezig gehouden, onze zorgen lagen elders. Maar het maakte wel dat niemand, zelfs niet de opa’s en oma’s, Neil gezien heeft. Ook kon vrijwel niemand bij de uitvaart zijn. Dit gaf mij het gevoel alsof Neil er voor hen nooit geweest was. Ze hadden niets tastbaars van hem. Het delen van de uitvaartfoto maakte het ook voor hen tastbaar. 

De eerste dagen na zijn overlijden vond ik het heel lastig dat niemand Neil gezien had. Foto’s van een te vroeg geboren baby zijn ook niet voor iedereen weggelegd en daar heb ik alle begrip voor. Maar als moeder wil je eigenlijk vol trots je kleintje aan iedereen laten zien. Zijn blonde haartjes en wimpertjes, zijn sterke beentjes en handjes. Dat had niemand gezien. Zoals ik hierboven al schreef voelde het alsof hij er niet geweest was. 

Ik ben eigenlijk geen schrijver. Maar dit was toch een van de redenen waarom ik erover ben gaan schrijven. Om het traject en hem tastbaar te maken. Ook heb ik bij de verwerking veel gehad aan het lezen van berichten van anderen, ik hoop dat hiermee terug te doen. Misschien schrijf ik ooit nog een keer een bericht over het rouwproces en het omgaan met verlies.

Heeft het zo moeten zijn?

Ik ben niet gelovig. De vraag waarom Neil moest gaan zal dan ook nooit beantwoord worden. Echter tijdens het schrijven van dit bericht realieerde ik me dat er veel toevalligheden waren. Zijn mandje, het stofje, het liedje. Toeval, of heeft het zo moeten zijn? Als er vroeger iets naars gebeurde zei mijn oma altijd 'Kind, er komt vast iets beters op je pad.' Deze situatie zal nooit iets beters te weeg brengen maar hopelijk wordt ons pad wel beter en mogen we ooit nog eens ouders worden.

In mijn volgende bericht wil ik jullie graag meenemen in welke processen er op zo’n moment in ons land allemaal goed en minder goed lopen. Zo kwam de GGD na zijn overlijden langs voor een hielprik en ontploften mijn borsten bijna aangezien ik verkeerd geadviseerd werd over het afbouwen van het kolven. Meer daarover in mijn volgende bericht.