"Ik werd gediscrimineerd vanwege mijn te hoge BMI"

Er zijn zo van die onderwerpen waar moeders moeilijk over praten, omdat er vaak heftige meningen over bestaan. Wij vinden het tijd om die moedertaboes te doorbreken en dat doen we in deze nieuwe rubriek. Deze week vertelt Vera (38) dat ze zich gediscrimineerd voelde door zorgpersoneel tijdens haar zwangerschap vanwege haar te hoge BMI. Expert Kirsten Bilderbeek geeft vervolgens advies.

Vera (38): “Ik was 7,5 weken zwanger toen ik voor het eerst naar de verloskundige ging voor een echo en kennismaking. Ik verheugde me er ontzettend op, maar natuurlijk is zoiets ook spannend. Zal er wel een kloppend hartje zijn? Die was er, tot onze grote vreugde. Mijn partner en ik waren door het dolle heen. Na de echo mochten we meelopen naar een andere ruimte voor het intakegesprek. Zo fantastisch als de echo was, zo verschrikkelijk verliep de intake.

Te zwaar

Bijna gelijk werd me verzocht om op de weegschaal te gaan staan. Ik ben te zwaar, al mijn hele leven, en wist dat daar een verhoogd risico op complicaties tijdens de zwangerschap bij komt kijken. Ik had dus ook wel verwacht dat dit besproken zou worden, maar niet dat het ‘t hele intakegesprek nergens anders meer over zou gaan. Ik werd belerend toegesproken. Alsof het mijn keuze was geweest om een BMI van 35 te hebben. Er werd vooral gesproken over alles wat niet mogelijk was vanwege mijn hoge gewicht. “Ik zeg dit allemaal niet om je te pesten”, zei de verloskundige. Dat wist ik, maar kwetsend was het wel. Eigenlijk had ik op dat moment moeten kiezen om naar een andere praktijk te gaan, ook al weet ik niet of dat had geholpen. Het verbaast me niet als ze overal zo tegen vrouwen met een hoger gewicht praten.

Thuis bevallen mocht niet

Later in de zwangerschap discussieerde ik veel met mijn verloskundige over de bevalling. Ik wilde graag thuis bevallen met zo min mogelijk mensen erbij, omdat ik slechte ervaringen heb met artsen in het ziekenhuis. Volgens haar kon dat niet. De regels zijn dat vrouwen met een BMI boven de 35 dat niet mogen vanwege de risico’s. Ik voelde me ontzettend beperkt in mijn keuzevrijheid. Ik wilde met haar op zoek naar een oplossing, een compromis, maar dat was niet mogelijk. Regels zijn regels, daar kon zij ook niks aan doen, maakte ze me duidelijk.

Discriminatie

Met een vriendin die ook zwanger was, besprak ik onze gesprekken bij de verloskundige. Ze vertelde me over alle informatie die ze kreeg over de verschillende trimesters en hoe de baby groeit. Over alle keuzes die er zijn op het gebied van bevallen. Van hulpmiddelen tot pijnbestrijding. Ik hoorde ontzettend veel nieuwe dingen. Mij was dit nooit verteld. Terwijl ik vier weken voor liep op haar. Bij mij gingen de afspraken alleen maar over mijn gewicht en alle risico’s. Ik liep allerlei voorlichting mis, omdat de tijd daarvoor gebruikt werd. Ook werd ik streng toegesproken als na het wegen bleek dat ik tijdens mijn zwangerschap veel aangekomen was. Mijn vriendin, die niet te zwaar is, was ook behoorlijk aangekomen, maar zij kreeg dat commentaar niet. Ik realiseerde me dat ik anders behandeld werd. Ik durf zelfs te zeggen dat ik gediscrimineerd ben. Ik heb niet de keuzevrijheid gekregen die ik zou moeten krijgen en daarnaast werd me keer op keer verteld dat mijn lichaam een gevaar is voor mijn baby. Kwetsend en onnodig. 

Bevalling

Uiteindelijk heb ik een helse bevalling gehad in het ziekenhuis. Over mijn bevalling wil ik niet te veel uitweiden. Het is een trauma dat ik nog aan het verwerken ben. Ik ben ervan overtuigd dat dit trauma mij bespaard was gebleven als ik thuis had mogen bevallen. Daarom wil ik er nu alles aan doen om dit onderwerp uit de taboesfeer te halen. Er moet gepraat worden over de discriminatie die dikke, zwangere vrouwen ervaren en er moet opgekomen worden voor hun rechten. Hoe ik behandeld ben, zou niemand behandeld mogen worden.”

Advies van de expert

Kirsten Bilderbeek is GZ-psycholoog in haar eigen psychologenpraktijk voor jonge ouders en eigenaar van LIMA Liefdevolle Mama’s. Kirsten is gespecialiseerd in psychologische behandelingen rondom zwangerschap, geboorte en het ouderschap. Ze geeft advies over dit moedertaboe. 

"We weten dat de mate waarin je autonomie en regie ervaart in je zwangerschap en bevalling

bepalend is voor de manier waarop je terugkijkt op deze ervaringen. De afwezigheid of een beperking hiervan leidt eerder tot het opdoen van traumatische ervaringen.

In het geval van Vera is haar deze regie en autonomie ontnomen doordat de nadruk enkel op haar (over-)gewicht kwam te liggen. Uiteraard is het belangrijk om de medische risico’s die hier bij kunnen horen in het oog te houden en hier aandacht aan te besteden, maar zonder hierbij te vergeten dat je ook met een vrouw spreekt die haar eigen wensen en behoeften heeft. Een zwangere vrouw die ook gewoon een mens is met gevoelens.

De kans op een fijne zwangerschap en bevalling wordt groter wanneer er een fijne samenwerking en prettig contact ontstaat met je verloskundige en anderen die een belangrijke rol spelen in deze fase. Vanuit deze samenwerking kun je gezamenlijke keuzes maken die voor alle partijen fijn zijn. Vanuit dit contact kan een verloskundige ook haar zorgen uiten en bespreken wanneer er medische risico’s aanwezig zijn. Het is hierbij belangrijk om niet alleen aandacht te besteden aan de lichamelijke gezondheid maar net zo goed aan de psychische gezondheid.

Door enkel te focussen op lichamelijke risico’s en het verminderen van deze risico’s, ontstaat er echter een ander risico. Namelijk het risico op het opdoen van een traumatische ervaring, een deuk in het zelfvertrouwen en een deuk in de vertrouwensrelatie. Onnodig wat mij betreft, als er maar voldoende aandacht blijft voor de zwangere vrouw die tegenover je zit. Uiteindelijk heeft de zwangere de regie en mag zij bepalen of ze al dan niet thuis wil bevallen.

Vera schrijft in haar verhaal dat ze na de intake al overwoog om naar een andere praktijk te gaan. Ik zou willen zeggen, negeer dit gevoel niet als je dit bij jezelf opmerkt. Je mag vertrouwen op je eigen intuïtie. Juist als zwangere of als jonge moeder kan dit extra sterk aanwezig zijn. Dit betekent niet datje direct een andere verloskundige moet zoeken, maar je kunt proberen of het je lukt om aan te geven waar je last van hebt en wat je graag anders zou willen. Vraag hiervoor eventueel steun bij je partner of een professional, want gemakkelijk is dit niet. Het is uiteindelijk voor elke zwangere belangrijk dat zij gehoord wordt en dat er aandacht is voor haar gevoelens, ongeacht je gewicht."

Lees ook: Ik had te maken met zwangerschapsdiscriminatie!