Wanneer is een miskraam traumatisch?

Miskramen (zwangerschapsverlies binnen 16 weken) komen vaak voor. Geschat wordt dat 1 op de 4 vrouwen er één of meerdere keren mee te maken krijgt in haar leven. Medici (gynaecologen, huisartsen, verloskundigen) behandelen een miskraam vaak klinisch. Vrienden en familie kunnen zich soms moeilijk inleven. Ook stappen zij vaak snel over deze gebeurtenis heen en wordt er na enige tijd nauwelijks meer over gesproken. Maar de impact van zwangerschapsverlies is groot en psychologische gevolgen worden vaak over het hoofd gezien. Want een groot deel van de vrouwen met een miskraam ervaart deze gebeurtenis als traumatisch. Een op de drie vrouwen heeft een maand na een miskraam last van een posttraumatische stressklachten (PTSS). Na negen maanden kampt nog steeds een op de vijf vrouwen daarmee.

Een traumatisch ervaring wil zeggen dat de vrouw het krijgen van een miskraam als een traumatische gebeurtenis heeft ervaren. Het heeft dus niets te maken met het medische verloop van de miskraam, dat er complicaties optraden als extreem bloedverlies, heel heftige pijnen of dat er ingegrepen moest worden. Zo kan het krijgen van een miskraam medisch gezien voorspoedig verlopen, toch kan een vrouw deze gebeurtenis wel als traumatisch hebben ervaren.

Jouw ervaring is dus leidend. Heb jij het verlies van jouw zwangerschap als traumatisch ervaren? Dan ís het een traumatische ervaring. Het is belangrijk om te weten dat je daar dan in kan worden begeleid.

Een post traumatische stress stoornis (PTSS) is de traumatische ervaring én de psychische klachten die daarna zijn ontstaan. PTSS kan ontstaan na een ingrijpende en schokkende gebeurtenis, zoals het (prille) verlies van jouw zwangerschap. De psychische klachten die kunnen ontstaan kun je onder verdelen in 4 categorieën: herbelevingen, vermijdingsgedrag, negatieve veranderingen in gedachten en stemming en een verhoogde prikkelbaarheid.

1. Herbelevingen

Herbelevingen zijn een heel duidelijk kenmerk. Het zijn nachtmerries, indringende gedachten of nare herinneringen (flashbacks) over het moment waarop je de miskraam kreeg. Maar je kunt ook herbelevingen krijgen als iets dat je tegenkomt in je dagelijks leven een nare herinnering oproept: wanneer je langs de verloskundige praktijk loopt waar je geconfronteerd werd met het slechte nieuws, als je ongesteld wordt en dus opnieuw bloedverlies en krampen ervaart, of wanneer je hoort of leest over miskramen.

2. Vermijding

Vermijdingsgedrag kun je herkennen aan niet willen praten over het verlies van je zwangerschap. Ook zijn er vrouwen die een volgende zwangerschap niet aan durven (en vermijden) uit angst dat het weer misgaat, ondanks dat de wens voor een kindje groot is. 

3. Verhoogde prikkelbaarheid

Verhoogde prikkelbaarheid brengt ons ook meteen bij de volgende categorie. Merk jij dat je je slecht kunt concentreren? Schrik je snel? Word je snel boos of ben je opvliegend? Dan kan dit te maken hebben met jouw miskraam ervaring. Heel vervelend want het heeft vaak negatieve gevolgen voor de relatie met je partner. Slecht slapen hoort hier ook bij. Vrouwen vallen moeilijk in slaap uit angst voor nachtmerries of omdat ze gewoonweg een te hoge spierspanning hebben en daardoor moeilijk kunnen ontspannen na deze verdrietige ervaring.

4. Negatieve gedachten en stemming 

Somberheid en negatieve gedachten komen ook voor in de periode na een miskraam, denk hierbij aan klachten als: vermindering van interesse en/of plezier, gevoelens van schuld, schaamte, waardeloosheid en falen.

Voor de duidelijkheid: je hoeft je niet in alle aspecten te herkennen. Soms zijn er maar een paar klachten of gevoelens waar je last van hebt.  

Uit onderzoek blijkt dat 38% van de vrouwen, 3 maanden na het krijgen van een miskraam aan de criteria van PTSS voldoet. Dat is een groot aantal vrouwen. Als we ook kijken naar angst en somberheidsklachten die ontstaan na het krijgen van een miskraam dan zijn er nog veel meer vrouwen die moeite hebben met het verlies van hun zwangerschap.

Veel vrouwen vinden het moeilijk om over hun verlieservaring te praten. Dat is niet zo gek. Want ondanks dat veel vrouwen zwangerschapsverlies als traumatisch ervaren, vraagt (bijna) niemand hoe ze de miskraam hebben beleeft. Zelf beginnen ze er vaak ook niet over omdat ze bang zijn voor oordelen of kwetsende opmerkingen. Soms zijn ze er door de grote impact (nog) niet aan toe om erover te praten.

Hulp na een miskraam is belangrijk. EMDR is een wetenschappelijk bewezen behandelmethode voor mensen die last blijven houden van een traumatische ervaring of een ingrijpende gebeurtenis. Met EMDR kan ik je helpen traumatische herinneringen aan deze gebeurtenissen te verwerken.

EMDR is een kortdurende behandelvorm. Als het gaat om een eenmalig trauma, zoals een miskraam, zijn vaak na enkele sessies klachten al sterk verminderd.