Zwangerschap op de werkvloer

Je kunt vragen hebben als: Ben ik verplicht om de zwangerschap te melden bij mijn werkgever? Worden mijn werkzaamheden aangepast? Hoe zit het met mijn verlof? Kan ik worden ontslagen? In dit artikel vind je antwoorden op je vragen.

Meldplicht

Je bent wettelijk gezien niet verplicht om tijdens je sollicitatiegesprek te melden dat je zwanger bent. Zelfs niet als de werkgever hier specifiek naar vraagt! Je wordt als zwangere extra beschermd. Daar staat tegenover dat je het uiteindelijk uiteraard wel zal moeten melden, tot maximaal 3 weken voordat je verlof ingaat. Meestal is je bolle buik echter al wel een tijdje opgevallen, en bovendien heb je er zelf voordeel bij om je zwangerschap op tijd te melden. Je hebt namelijk pas recht op wettelijke bescherming tijdens de zwangerschap als je je werkgever hierover geïnformeerd hebt. Onder werktijd mag je bijvoorbeeld naar de gynaecoloog of verloskundige, waar je een zwangerschapsverklaring kunt aanvragen. Hierop staat je vermoedelijke bevallingsdatum, en je werkgever heeft deze op tijd nodig om de aanvraag voor je tijdelijke uitkering in te dienen.

Werkzaamheden

Binnen twee weken nadat je hebt gemeld dat je in verwachting bent, krijg je van je werkgever voorlichting over mogelijk gevaren op de werkvloer voor jou en je ongeboren kindje. Ook hoor je dan welke maatregelen je werkgever heeft getroffen om je te beschermen. Ieder bedrijf is verplicht om een risico-inventarisatie op te stellen, met daarin een inventarisatie van mogelijke risico’s voor zwangere werknemers. Als deze risico’s vermeld staan in de risico-inventarisatie is je werkgever verplicht om hiertegen maatregelen te treffen. Je kan ook contact opnemen met de Arbodienst als je twijfels of vragen hebt over je werkzaamheden. Je hebt er recht op om even te kunnen zitten tijdens je werk. Staande voetpedalen hoef je dan ook niet te bedienen. Je hebt als zwangere recht op extra pauzes, tot 1/8ste van je werktijd. Ook heb je het recht op een afgesloten plaats waar je even kunt slapen of rusten. Overwerken en nachtdiensten is er niet bij tijdens je zwangerschap.

De algemene werkzaamheden die je moet zien te voorkomen tijdens je zwagerschap zijn:

• Bukken, knielen en hurken moet je zoveel mogelijk zien te voorkomen gedurende de hele zwangerschap.
• Het handmatig tillen van gewichten zoveel mogelijk beperken tijdens zwangerschap en tot drie maanden na de bevalling.
• Is tillen toch noodzakelijk, dan moet het in één handeling te tillen gewicht onder tien kilo blijven. Vanaf de twintigste week van je zwangerschap mag je dagelijks niet meer dan vijf kilo tillen, en dan niet vaker dan tien keer per dag
• Vanaf de dertigste week van je zwangerschap mag je dagelijks niet meer dan vijf kilo tillen, en dan niet vaker dan vijf keer per dag.

Verlof

Jij hebt als werknemer recht op zwangerschap- en bevallingsverlof. Dat verlof kan 4 tot 6 weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum ingaan en duurt tot minimaal 10 weken na de bevalling. De duur van het zwangerschapsverlof is bij elkaar ongeveer 16 weken. De papa heeft wettelijk gezien recht op 2 verlofdagen na de bevalling (mits de vader het kind erkent, samenwonend is met de moeder, geregistreerd partnerschap of huwelijk met de moeder), maar de afspraken en verlofdagen kunnen afwijken in de voor hem geldende CAO.

Ontslag

Men gaat er van de hoofdregel uit dat je als werknemer niet ontslagen mag worden tijdens je zwangerschap, of 6 weken na je bevalling. Er zijn een aantal uitzonderingen. Als zwangere werknemer met een tijdelijk contract, geldt deze bescherming niet voor jou. Een werkgever mag besluiten om je contract niet te verlengen, maar mag je zwangerschap niet als reden geven. Verder zijn er speciale omstandigheden waarbij ontslag tijdens je zwangerschap is toegestaan: als de afdeling waar je werkt of het hele bedrijf de werkzaamheden beëindigd. Ook als je je ernstig misdraagt (fraude, geweldpleging) is ontslag op staande voet tijdens zwangerschap mogelijk.

Zoals je ziet heb je heel wat rechten, en ook een aantal plichten. Werkgever en werknemer zouden zich wettelijk gezien altijd als ‘goed werknemer’ en ‘goed werkgever’ moeten gedragen. In samenspraak kan meestal veel worden bereikt, en als dit niet het geval is, kun je (juridisch) advies inwinnen bij bijvoorbeeld ‘Het Juridisch Loket’ of de ‘Arbodienst’.